فرش‌های نفیس کاخ سعدآباد دَست کیست؟
به نظر می‌رسد نگرانی درباره آثار گرانبهای موجود در مخازنی که چندان در چشم هم نیستند، جدی‌تر و شدیدتر هم می‌شود. باید منتظر ماند و دید که آیا تکلیف این فرش‌ها مشخص می‌شود یا نه و آیا قالی‌های پرواز کرده به سعدآباد بازخواهند گشت؟
به گزارش سایت خبری مدارا؛ اعتماد نوشت: پرونده‌ای عجیب که روزبه‌روز بر ابعاد پیچیده آن افزوده می‌شود و با وجود توضیحات مسوولان گذشته و کنونی همچنان جزییات آن نامشخص و رازآلود است.
خلاصه ماجرا گم شدن ۴۸ تخته از فرش‌های نفیس و گران‌قیمت کاخ سعدآباد است که در هفته گذشته، باز هم خبرساز و بحث‌برانگیز شد؛ پرونده تازه با گزارشی در خبرگزاری فارس آغاز شد و کار به توضیح دفتر حسن روحانی رییس‌جمهوری پیشین هم کشیده شد.
ماجرا دقیقا چیست و دفتر روحانی چه می‌گوید؟
ساختمان حافظیه ریاست‌جمهوری که مرکز دیپلماسی و سیاسی هم هست در نزدیکی مجموعه فرهنگی و تاریخی کاخ سعدآباد قرار دارد و محل برگزاری جلسات ریاست‌جمهوری بوده اما این‌روزها نه جلسات و بحث‌های سیاسی آن،که فرش‌هایش خبرساز شده است. افشای ماجرای مفقود شدن ۴۸ تخته‌فرش دستباف نفیس و گران‌قیمت با انتشار گزارش خبرگزاری فارس در روز یکشنبه ۳۱ خرداد ۱۴۰۲ شروع شد. آن‌طورکه این خبرگزاری اصولگرا نوشت ارزش مالی نسبی این فرش‌ها بر اساس قدمت تاریخی آن، نوع طراحی، مکتب هنری و خصوصیات فیزیکی، مبلغی معادل ۱۲۷ میلیارد تومان اعلام و گفته شده طی بازه سال‌های ۱۳۹۲ الی ۱۳۹۵ از ساختمان خارج شده است. یکی از شاهدین که در همان دوران در ساختمان حافظیه مسوولیت داشته است در این خصوص می‌گوید: «سال ۱۳۹۵ فرش‌ها را با یک دستگاه وانت مزدا بردند منزل…». اسم و سمتی از این شخص منتشر نشده است. این گزارش با دادن این احتمال که این دزدی یک کار گروهی است؛ پایان می‌یابد. خبرگزاری فارس دلیل این احتمال را فرآیند طولانی و سخت تصاحب، حمل و نگهداری از این فرش‌ها می‌داند. این گزارش با واکنش‌های بسیاری از سمت مردم روبرو شد و توجه رسانه‌ها را به موضوع جلب کرد.
پاسخ سعدآباد؛ خبر قدیمی است
دو روز پس از انتشار این خبر و در دوم خرداد ۱۴۰۲ روابط عمومی کاخ سعدآباد جوابیه‌ای نسبت به خبر مفقودی فرش‌های ساختمان حافظیه کاخ سعدآباد، منتشر کرد و در آن نوشت که این خبر قدیمی است. در این جوابیه آمده است: «روز گذشته خبری مبنی بر «ناپدید شدن فرش‌های نفیس ساختمان حافظیه سعدآباد در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵» منتشر شد و بازتاب گسترده‌ای میان افکار عمومی داشت. لازم به توضیح است، همانطور که در خبر یادشده آمده؛ ساختمان حافظیه متعلق به نهاد ریاست‌جمهوری است و حفاظت از آن در حیطه وظایف و اختیارات وزارت میراث فرهنگی نیست. مجموعه ۱۸۰ هکتاری سعدآباد مشتمل بر بناها و کاخ‌موزه‌هایی است که برخی از آنها در تملک نهادهایی غیر از میراث فرهنگی است.
واکنش وزیر میراث: این اتفاق در دوره قبلی رخ داده است
خبر گم شدن چنین گنجینه نفیسی با واکنش مسوولان مختلف روبرو شد و کار تا جایی پیش رفت که «عزت‌الله ضرغامی»، وزیر کنونی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایران هم درباره مفقودی این فرش‌های نفیس واکنش نشان داد و گفت: گزارش مقدماتی درباره سرقت فرش‌ها از سعدآباد داده شده است. این اتفاق در دوره‌های قبلی اتفاق افتاده و حراست از آن ساختمان مجموعه کاخ سعدآباد به عهده سازمان میراث فرهنگی نبوده است و حراست آن بخش (ساختمان حافظیه) کاخ سعدآباد بر عهده دستگاه‌های دیگر است که وظایف قانونی خود را انجام می‌دهند. حتما باید اطلاعاتی درباره اصل خبر سرقت فرش‌ها و چگونگی سرقت مشخص شود و به نظر مردم برسد.
دفتر روحانی: خود ما خبر گم‌شدن را اعلام کردیم
توضیحات مسوولان کنونی و تاکید آنها بر گم‌شدن این میراث نفیس فرهنگی در دوره ریاست‌جمهوری حسن روحانی با واکنش دفتر او روبرو شد که تلویحا گم‌شدن این فرش‌ها را به همین گروه خبرساز این‌روزها نسبت داده است. سایت دفتر حسن روحانی، رییس‌جمهوری پیشین -که گفته‌شده مفقود شدن فرش‌ها در آن دوره به وقوع پیوسته- نیز با انتشار بیانیه‌ای درباره خبر نوشت: اخیرا دادستان محترم کل کشور، دادستان‌ها را مکلف کرده مستندات مطالب منتشرشده در فضای مجازی را پیگیری کنند و تصریح کرده ادعاهای بدون مبنا و سند که جامعه را ملتهب و امنیت روانی را مخدوش می‌کند، قابل گذشت نیست. یکی از مطالبی که چند روزی است در فضای مجازی منتشر شده، گزارش مبهمی درباره ادعای مفقود شدن تعدادی فرش نفیس از ساختمان حافظیه نهاد ریاست‌جمهوری در سعدآباد به نقل از شاهدان نامعلوم است. یک منبع آگاه درباره این خبر چند ابهام جدی و سوال‌برانگیز را مطرح کرده است:
۱- نهاد ریاست‌جمهوری به محض دریافت نخستین گزارش در این باره در سال ۱۳۹۹ که سابقه امر را به دوره قبل از آغاز کار دولت یازدهم می‌رساند، رسیدگی لازم را انجام داده و موضوع را فورا به مراجع نظارتی و قضایی ارجاع داده است. آیا طرح رسانه‌ای موضوع، سه سال بعد، بیش از آنکه به گذشته و اصل موضوع مربوط باشد، برای انحراف اذهان از آنچه امروز می‌گذرد، نیست؟
۲- انتقال هرگونه سند و دارایی منقول و غیرمنقول در ادارات دولتی از دستورالعملی مشخص تبعیت می‌کند و هر قدر مراکز دولتی حساس‌تر باشند، این دستورالعمل‌ها دقیق‌تر و حساس‌تر عمل می‌کند. چطور محموله‌ای از فرش توسط یک وانت بارگیری شده و بدون مجوز حراست نهاد ریاست‌جمهوری که زیر نظر وزارت اطلاعات عمل می‌کند و حفاظت فیزیکی ساختمان حافظیه که تماما توسط سپاه پاسداران انجام می‌شود، از این ساختمان خارج شده است؟
۳- انتشار خبری مخدوش، مغشوش و بدون ذکر هیچ منبع و ارایه سندی معتبر صرفا بنا بر ادعای یک ناشاهد ناشناس در یک رسانه رسمی چطور می‌تواند مستند باشد؟ مراجع قانونی و قضایی می‌بایست از رسانه‌ها بخواهند اسناد خود را در این خصوص در اختیار مراجع قانونی بگذارند و نام فردی که فرش‌ها به خانه او منتقل شده را افشا کنند.
توضیحات دفتر روحانی اما به مذاق مسوولان دولت کنونی خوش نیامد و بلافاصله با واکنش سخنگوی دولت سیزدهم روبرو شد که صبح روز ۳ خرداد ۱۴۰۲ در پاسخ به پرسشی درباره فرش‌های مفقودشده کاخ سعدآباد گفت: «این موضوع قدیمی بوده است. این دولت چون فسادها را پیگیری می‌کند، یکی یکی هر کدام از فسادهایی که روی زمین مانده و پیگیری نشده را دنبال می‌کند، خودش متهم می‌شود. از رسانه‌ها خواهش می‌کنم روشن باشند که چه کسی شاکی و چه کسی متهم است؟ دولت شاکی است و تخلفاتی که چه در گذشته و چه در دوره حاضر رخ دهد را باید پیگیری کرد.»
در چنین شرایطی که با تایید و تکذیب‌های مختلف روبرو شده‌ایم و جزییات دقیق این پرونده مشخص نیست بیش از هر چیز این میراث فرهنگی ایران است که آسیب دیده و وقتی فرش‌های مجموعه‌ای با این سطح از مراقبت و کنترل به راحتی ناپدید می‌شود به نظر می‌رسد نگرانی درباره آثار گرانبهای موجود در مخازنی که چندان در چشم هم نیستند، جدی‌تر و شدیدتر هم می‌شود. باید منتظر ماند و دید که آیا تکلیف این فرش‌ها مشخص می‌شود یا نه و آیا قالی‌های پرواز کرده به سعدآباد بازخواهند گشت؟
اخبار مرتبط:
