چگونه “وبا” نگیریم؟

دکتر سید محمد علوی اظهار کرد: وبا یک بیماری اسهالی واگیردار است که اصلی‌ترین علامت آن اسهال حاد آبکی است؛ این بیماری از طریق مصرف آب و غذای آلوده بروز پیدا می‌کند.

وی افزود: وبا بیماری بومی خوزستان است و در فصل‌های بهار و پاییز انتظار وقوع این بیماری بیشتر است. عامل بیماری وبا در آب آلوده، در محیط‌های مرطوب، میوه و سبزیجات زنده می‌ماند اما نسبت به خشکی و نور آفتاب تحملی ندارد و با جوشاندن آب به مدت یک تا سه دقیقه یا ضدعفونی آب با کلر، از بین می‌رود.

علائم ابتلا به وبا

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به علائم ابتلا به بیماری وبا بیان کرد: باکتری ویبریوکلرا که عامل بیماری وبا است تنها انسان را مبتلا می‌کند. تقریباً ۷۵ درصد از مبتلایان هیچ نشانه‌ای از بیماری ندارند، ۲۰ درصد دیگر دچار اسهال خفیف می‌شوند و تقریبا در ۵ درصد از افراد مبتلا، اسهال آبکی شدید، استفراغ و از دست رفتن آب بدن رخ می‌دهد و این افراد باید به موقع به مراکز درمانی جهت جایگزینی آب و املاح مراجعه کنند.

علوی عنوان کرد: در افرادی که دچار علائم شدید وبا می‌شوند، بروز علائم با اسهال آبکی حجیم بدون تب و زورپیچ شکم آغاز می‌شود. مدفوع این بیماران ظاهر مایع شفافی دارد که به مدفوع آب برنجی معروف است و معمولاً بدون بو بوده یا بوی ماهی می‌دهد. در این بیماری استفراغ و گرفتگی‌های دردناک در پاها شایع است. در موارد شدید بیماری ممکن است زورپیچ در معده و درد در دست‌ها و پاها نیز وجود داشته باشد. پوست بدن مبتلایان به وبا، چروکیده و ادرار آنان کم و بسیار غلیظ می‌شود.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان با اشاره دوره نهفتگی بیماری تصریح کرد: نشانه‌های بیماری از چند ساعت تا پنج روز و به طور متوسط یک تا دو روز بعد از ورود عامل بیماری‌زا به بدن ظاهر می‌شود و دو تا سه و در بعضی موارد تا پنج روز ادامه می‌یابد. شدت علائم بیماری به سرعت و مدت از دست رفتن مایعات بدن بستگی دارد.

منابع میکروب وبا

وی گفت: منبع بیماری وبا، آب و غذای آلوده به مدفوع انسانی است. به دلیل مقاوم بودن میکروب این بیماری نسبت به یخ‌زدگی، قالب‌های یخ آلوده نیز جزو منابع مهم بیماری هستند.

راه‌های انتقال بیماری

علوی با اشاره به راه‌های انتقال بیماری وبا بیان کرد: افرادی موجب انتقال عفونت هستند که بعد از اجابت مزاج، دستان خود را به طور کامل نمی‌شویند و در اثر تماس مستقیم با دیگران یا در اثر تماس با مواد غذایی، عفونت را به سایر افراد منتقل می‌کنند و بدون شک، بلند بودن ناخن‌ها می‌تواند بر خطر انتقال بیماری بیفزاید.

وی افزود: بیماری وبا از طریق آب آشامیدنی غیر بهداشتی، آشامیدنی‌ها و مواد غذایی آلوده مانند سبزی‌ها و میوه‌هایی که به روش بهداشتی سالم‌سازی نشده‌اند، آلودگی غذاهای پخته شده بعد از تهیه، استفاده از غذاهای شب مانده و انتقال آلودگی از طریق دست به غذای تهیه شده پس از پخت منتقل می‌شود.

علوی تصریح کرد: شیر دادن کودکان با بطری که با ماده ضد عفونی به خوبی تمیز نشده باشد نیز یک عامل خطر چشمگیر برای شیرخواران است.

چگونه می‌توان از ابتلا به وبا پیشگیری کرد؟

وی با اشاره به راه‌های پیشگیری از بیماری وبا عنوان کرد: شستن دست‌ها با آب و صابون قبل از آماده کردن و خوردن غذا، غذا دادن به کودک بعد از استفاده از شست‌وشوی دست‌ها، پرهیز از تماس با مواد غذایی خام و نشسته و مواردی از این قبیل نقش بسیار مهمی در پیشگیری از بیماری‌های اسهالی دارد.

علوی بیان کرد: راه دیگر پیشگیری از بیماری‌های اسهالی، نوشیدن آب سالم و بهداشتی و استفاده از آب سالم در شست‌وشو و طبخ مواد غذایی است. در مسافرت‌ها نیز دقت شود از آب مطمئن برای نوشیدن استفاده شود.

وی عنوان کرد: برای پیشگیری از بیماری‌های اسهالی باید سالم‌سازی سبزی‌ها و میوه‌ها یعنی پاک‌سازی، انگل‌زدایی، ضدعفونی و شست‌وشوی این مواد غذایی به درستی انجام و از خرید هر گونه مواد غذایی و خوراکی از دست‌فروشان و مصرف سالادهای فصل در ساندویچی‌ها و رستوران‌های غیربهداشتی خودداری شود.

رئیس مرکز بهداشت خوزستان افزود: در صورت بروز اسهال حاد آبکی، باید بدون انجام خود درمانی به نزدیک‌ترین مراکز بهداشتی درمانی مراجعه شود. در صورتی که بیمار قادر به نوشیدن است می‌تواند قبل از مراجعه، مایعات کافی از جمله محلول خوراکی درمانی او آر اس مصرف کند. برای تهیه محلول خوراکی درمانی او آر اس، یک بسته از آن را در یک لیتر آب جوشیده سرد شده حل و به تدریج مصرف شود.

منبغ: ایسنا