از زمانی که ساختمانها و خانهها وجود داشتهاند و سازنده و معمارها نقش سازنده را داشتند، ساخت و ساز شامل حفظ یک سری تعادل بوده است.
به گزارشسایت خبری مدارا؛تعادل بین فرم و عملکرد، بین آرزوهای طراحی و محدودیتهای مالی، بین بیان هنری (که در آثار معماران آشکار است) و دغدغههای عملی بخش ساخت و ساز.
در سال ۲۰۲۲ ما باید به این موارد تقاضاهایی را که عدم تغییرات آب و هوایی، نیاز به اهداف انتشار کربن و به طور کلی پایداری بر روی صنعت ساخت و ساز را دارند اضافه کنیم. مصالح ساختمانی چه در پشت بام، چه در نما و چه در داخل حمام استفاده شوند، نقش مهمی در حفظ این تعادلهای مختلف دارند. مصالح ساختمانی مدرن همواره به صحنه میآیند، همراه با وعدههایی مبنی بر اینکه به معماران کمک میکنند تا خواستههای طراحی خود را برآورده کنند، به سازندگان کمک میکنند تا این آرزوها را به واقعیت تبدیل کنند و به صنعت کمک میکنند که با تعهدات خود برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای دست و پنجه نرم کند. در ادامه بخشی از مصالح مورد استفاده برای این اهداف معرفی شده است؛ از جمله بلوک، بلوک سیمانی، بلوک سبک و بلوک لیکا.
بلوک
بلوکها با استفاده از بتن یا سیمان ساخته میشوند. آنها ممکن است شامل یک هسته توخالی باشند تا سبکتر شوند و خواص عایق آنها بهبود یابد. بلوک از دهه ۱۹۳۰ استفاده میشود، زمانی که معمولاً برای لایه داخلی دیوارهها مورد استفاده قرار میگرفتند. در این مرحله آنها از سنگ یا ضایعات صنعتی مانند کلینکر یا بریز ساخته میشدند، از این رو اصطلاح Breezeblock پدید آمد. انواع بلوک در حال حاضر برای اهداف مختلف مانند ساخت دیوارهای باربر، دیوارهای حائل، پارتیشنها و فونداسیونها استفاده می شوند. یک بلوک استاندارد ۴۴۰ میلی متر در ۲۱۵ میلی متر است، معادل ۳ آجر ارتفاع و ۲ آجر عرض، یعنی حداکثر اندازهای که یک نفر میتواند به راحتی بلند کند. آنها در محدوده عرضی از ۵۰ میلی متر تا ۳۰۰ میلی متر نیز در دسترس هستند. نوع بلوک انتخاب شده برای یک برنامه خاص به موارد زیر بستگی دارد:
تراکم.
ویژگیهای باربری
ظاهر
خواص وزن و جابهجایی
ویژگیهای حرارتی مانند U-value یا جرم حرارتی
قیمت بلوکمتاثر از قیمت سیمان و قیمت سنگدانهها است و البته تاثیر حقوق کارگران و حاملهای انرژی را هم نمیتوان انکار کرد. به صورت کلی افزایش قیمت سیمان بر روی قیمت مصالح ساختمانی و قیمت تمام شده ساختمانها تاثیر بالایی دارد. مواد معدنی مانند پوکه معدنی نیز به طور مستقیم بر روی قیمت بلوک پوکهای تاثیر دارند. بنابراین میتوان گفت افزایش قیمت بلوک بر اساس افزایش قیمت مصالح پایه بلوکسازی مانند سیمان، پوکه معدنی، ماسه و غیره است. همچنین هزینههای تعمیرات دستگاههای خط تولید، دستمزد کارگر و حمل و نقل هم باعث افزایش قیمت بلوک میشوند.
بلوک سیمانی
در ابتدا برای شناخت این موضوع که بلوک سیمانیچه هستباید بدانیم که بلوکهای سیمانی از ترکیب شن، ماسه، سیمان و آب تشکیل میشوند. بلوکهای سیمانی مصالحی پیش ساخته هستند که بیشتر برای ساخت دیوارها از آنها در ساختمان سازی استفاده میکنند. پ برای به هم پیوستن بلوک سیمانی مانند آجرها از ملات شن و ماسه و آب استفاده میکنند. این بلوکهای سیمانی را در ابعاد مختلف و همچنین در وزنهای مختلفی تولید میکنند. بلوک سیمانی همچنین از مصالح ساختمانی پرمصرف است که در دیوارهای باربر و غیر باربر مورد استفاده قرار میدهند. بلوک سیمانی ساده و استاندارد باید مستطیل شکل و کاملا سالم و بدون نقص باشد و سطوح آن به گونهای باشند که ملات مورد استفاده به سادگی به آن بچسبد.
بلوک سیمانی همچنین انواع مختلفی دارد، مانند بلوک سیمانی سبک، بلوک سیمانی سنگین و غیره. حاشیه سود کارگاههای بلوکزنی و کارخانههای تولید بلوک سیمانی بسیار محدود است، بنابراین افزایش قیمت هر یک از عوامل تاثیرگذار بر تولید بلوک، خیلی سریع روی قیمت بلوک سیمانی تاثیر خواهند گذاشت.
بلوک سبک
به جرأت میتوان گفت که بلوک سبک یکی از کارآمدترین مصالح ساختمانی نوین است که باعث زیر و رو شدن صنعت ساخت و ساز شده است. این مصالح ساختمانی کم وزن با استفاده از پیشرفت تکنولوژی، اختراع شده است و به مرور جایگاه خیلی از مصالح ساختمانی سنتی را گرفته است. مزیتهایی که بلوک سبک نسبت به بلوکهای قدیمی دارد باعث شده است که روز به روز به محبوبیت آن اضافه شود و عده بیشتری از مهندسان ساخت و ساز و مدیران پروژههای ساختمانی از آن استفاده کنند.
بلوک سبک را معمولا از ترکیب آب با ماسه ریز دانه، سیمان و پوکههای معدنی میسازند. بسته به نوع بلوک، این ترکیبات میتوانند متفاوت باشند. البته دلیل سبک بودن این بلوکها ایجاد تخلخل توسط حبابهای کوچک هوا در بافت آنهاست.
در واقع ترکیب عناصر در بلوک هر چیزی که باشد، وجود حبابهای هوا در بافت آنها ثابت است. همین امر منجر به ایجاد قابلیتهای چشمگیری برای این مصالح ساختمانی سبک شده است. بلوک سبک امروزه یکی از ضروریترین مصالح ساختمانی به شمار میرود و در دیوارچینی (دیوارهای غیرباربر)، پر کردن کف سازه، ساختن سقف و ایجاد شیب در بخشهای مختلف ساختمان به کار میرود. بسته به کم و کیفی که انواع بلوکهای ساختمانی سبک دارند، میتوان از آنها در قسمتهای مختلف یک سازه بهره برد.
سبک و مقاوم بودن بلوک جدید سیمانی باعث محبوبیت بلوک سبک در اروپا شده است. بیشتر مقالات علمی اواسط قرن ۱۹ به بلوک سبک و استفاده آن در سازهها اشاره کردهاند. به سرعت استفاده از بلوک سبک در آسیا رواج یافت و تولید آن به مقدار قابل ملاحظهای افزایش پیدا کرد. اما متاسفانه در سوئد برای تولید بلوک سبک از ترکیب شیل آلومینات استفاده میشده که به دلیل داشتن اورانیوم در ساختار طبیعی خود، گاز رادون رادیواکتیو آزاد میکرد! این مشکل به دست اداره ایمنی تابش رادیواکتیو سوئد در سال ۱۹۷۲ کشف شد و بدین ترتیب استفاده از شیل آلومینات در تولید بلوک استاندارد متوقف شد. پس از این، ترکیب جدید پودر آلومینیوم، ماسه، آهک، سیمان و آب جایگزین ترکیب قبلی شده است. امروزه در ساخت بلوک استاندارد و غیر استاندارد از ترکیبات متفاوت و جدیدتری مانند پوکه معدنی بهره میبرند.
در اروپا، مخصوصا در هلند، از انواع بلوک سیمانی سبک برای پر نمودن فضای خالی و تثبیت جدارههای زیرین ساختمان (زمین) استفاده گستردهای میکردند؛ به طوری که بعد از تحقیقات فراوان فهمیدند این بلوک برای دیوار و سقف ساختمانها نیز بسیار مناسب هستند.
بلوک لیکا
بلوک لیکااز مواد جدیدی است که وارد صنعت ساخت و ساز شده است. بلوک لیکا وزن خیلی پایینی دارد که به همین علت از آن برای کارهای ساختمانی استفاده میکنند. بلوک لیکا از دانههای لیکا، سیمان و آب تشکیل شده است. از ویژگیهای بلوک لیکا میتوان به عایق بودن لیکا مقابل گرما و سرما و همچنین عایق صدا بودن آن اشاره کرد. بلوک لیکا در برابر حرارت بالا نیز مقاوم است و از لحاظ وزن سبک است و همچنین به راحتی جا به جا میشود. روی سطح بلوک لیکا تخلخلهای زیادی وجود دارد، بلوک لیکا تحمل فشارهای زیاد را دارا است و در هنگام فشار شکسته یا خرد نخواهد شد بلوک لیکا را در شکل و اندازههای متفاوتی تولید و وارد بازار میکنند و در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار میدهند. واژه لیکا مخفف یک عبارت به معنای دانه رس سبک منبسطشده است. دانههای لیکا از انبساط خاک رس در کورههای گردان به دست میآیند. حرارت این کورههای گردان گاهی به ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد نیز میرسد. سنگدانههای لیکا، سطحی زبر دارند و گرد هم هستند. وقتی سنگدانههای لیکا با آب و سیمان ترکیب شوند، بلوک لیکا به دست میآید. بلوک لیکا به دو صورت بلوکهای توپر و توخالی تولید میشود. این بلوکها در دیوار و سقف ساختمان استفاده میشوند.
«قیمت لوبیا در بازار به نیم میلیون رسیده و هم قیمت گوشت شده است». رضا پاشابیگی داریانی، رئیس اتحادیه خواربارفروشان میگوید. وزن هزار دانه لوبیا در محاسبات علمی کشاورزی ۳۵۰ گرم است که قیمت یک عدد لوبیا ۱۷۵ تومان میشود.