حضور در حوزه انرژی و ترانزیت دریای کاسپین ثمره همگرایی ایران و روسیه است

مهدی خورسند، کارشناس مسائل انرژی و اوراسیا در گفتگو با خبرنگار سایت خبری مدارا با اشاره به اهمیت همگرایی ایران روسیه خصوصا در مدیریت حوزه جغرافیایی قفقاز اظهارداشت: در تحرکاتی که با محوریت ترکیه بعد از جنگ قره باغ ۲۰۲۰ صورت گرفت، آنها سودای یکپارچه سازی جغرافیای جنوب قفقاز جنوبی را داشته و می‌خواستند دالان زنگزور را تاسیس کنند و مفاد آتش بس را چنان نوشتند که با اشغال سیونیک کریدور ترک زنگزور را تاسیس کنند.

وی افزود: ترکیه به شدت فعال شد تا بتواند این مسیر ترک را در قالب اجلاسیه سازمان کشورهای ترک فعال کند و در پی آن به اهداف خود برسد و با ایجاد این بستر جغرافیایی، اهداف اقتصادی یا همان اهداف ژئواکونومیک خود را جامه عمل بپوشاند.

کارشناس مسائل اوراسیا با بیان اینکه با احداث دالان زنگزور، عملا روسیه و ایران از معادلات ترانزیتی و انرژی منطقه قفقاز حذف می شدند، گفت: با برنامه ریزی ترکیه و جایگاهی که در بین کشورهای غربی پیدا کرده است، عملا این فضا می‌توانست وجود داشته باشد و آنها بدنبال منافع خود، ایران و روسیه را از معادلات تزانزیتی و انرژی حوزه دریای کاسپین خارج می‌کردند.

وی گفت: ترکیه با ایجاد دالان زنگزور می‌خواست روی مسائل پان ترکیستی دست بگذارد ولی در پس این قضیه، اهداف اقتصادی خود را پیش ببرد. ترکیه به‌عنوان رقیب ایران و روسیه همواره یه دنبال کاهش سطح انتفاع این دو کشور از معادلات منطقه‌ای است.

خورسند به مدارا گفت: اگر این مهم رخ می‌داد و دالان زنگزور مورد استفاده واقع می‌شد، عملاً شاهد این می‌شدیم که دسترسی ایران به حوزه قفقاز جنوبی و شمالی که همان روسیه است با مشکل مواجه می‌شد و دسترسی روسیه نیز به آبهای گرم جنوبی قطعاً با مشکل روبرو می‌شد.

کارشناس مسائل اوراسیا تصریح کرد: با توجه به هشداری که روسیه در دو هفته اخیر به جمهوری آذربایجان نسبت به انجام هرگونه تحرک در ارمنستان داد، باکو عقب نشینی کرده و کریدور زنگزور را از معادلات خود خارج و اعلام کرد که جابجایی‌ها را از شرقی ترین محور زنگزور به جغرافیای ایران و بعد به نخجوان و سپس به ترکیه می‌رساند.

خورسند خاطر نشان کرد: با هشدار روسیه به باکو، مسیر سنتی که ترک‌ها بعد از فروپاشی شوروی از آن عبور می کردند که از خاک ایران می‌گذشت، همچنان پابرجا می‌ماند؛ این مسئله باعث می‌شود که ترکیه و آذربایجان همچنان برای ترانزیت به جغرافیای ایران نیاز داشته باشند و این موضوع به بالا نگه داشتن سطح نفوذ ایران در معادلات منطقه‌ای می شود و خیال روسیه را برای دسترسی به آب‌های گرم جنوبی راحت می‌کند.

وی تأکید کرد: هشدار مسکو به تحرکات دو هفته اخیر جمهوری آذربایجان به‌جا بود و ترکیه به عنوان تثبیت کننده صلح قفقاز۲۰۲۰ به موقع وارد این قضیه شد و جلوی تغییرات منطقه‌ای را گرفت.