در اکوسیستم آموزش زبان انگلیسی با لهجه بریتیش در ایران، دو مجموعه بیش از دیگران خودنمایی میکنند. این دو، نمایندگان دو فلسفه آموزشی کاملاً متفاوت هستند: مجموعه English File از انتشارات دانشگاه آسکفورد و مجموعه Speakout از انتشارات پیرسون. این یک پرونده تحلیلی است. هدف ما در این گزارش، بررسی این دو مجموعه محبوب، بررسی ادعاهای ناشران در برابر واقعیتهای کلاس درس، و ارائه یک راهنمای استراتژیک برای انتخاب است. ما فراتر از معرفی ساده میرویم و تلاش میکنیم بفهمیم هر کتاب برای چه کسی مناسب است و مهمتر از آن، برای چه کسی مناسب نیست.
چرا کتاب های آموزش زبان انگلیسی بریتیش محبوب شده اند؟
قبل از ورود به بررسی کتابها، باید بدانیم چرا اصلاً انگلیسی بریتیش یک دستهبندی جداگانه است. تفاوتهای انگلیسی بریتیش (BrE) و انگلیسی امریکن (AmE) فقط در لهجه خلاصه نمیشود. این تفاوتها در چهار حوزه اصلی خود را نشان میدهند. اولین حوزه، واژگان است. بریتانیاییها به کامیون میگویند lorry و آمریکاییها میگویند truck. آپارتمان در بریتیش flat و در امریکن apartment است. دومین حوزه، املاء است. بریتیشها کلماتی مانند colour (رنگ) و centre (مرکز) را با املای متفاوتی از امریکنها (color, center) مینویسند.
سومین و واضحترین تفاوت، تلفظ است. انگلیسی بریتیش اغلب non-rhotic توصیف میشود. این یک اصطلاح فنی برای یک واقعیت ساده است: گویشوران بریتیش معمولاً حرف ‘r’ را در انتهای کلمات (مانند ‘car’ یا ‘teacher’) تلفظ نمیکنند، مگر اینکه کلمه بعدی با صدای مصوت شروع شود. در نهایت، تفاوتهای ظریف گرامری نیز وجود دارد. برای مثال، بریتانیاییها تمایل بیشتری به استفاده از زمان حال کامل دارند. انتخاب یک مجموعه متمرکز بر انگلیسی بریتیش به زبانآموز کمک میکند تا در یک سیستم واحد از املاء، تلفظ و واژگان غرق شود و از سردرگمی ناشی از مخلوط کردن این دو گونه جلوگیری کند.
چارچوب مرجع آموزش زبان انگلیسی اروپایی یا (CEFR) چیست؟
برای انتخاب درست کتاب، باید سطح خود را بشناسیم. امروزه اکثر ناشران معتبر، کتابهای خود را بر اساس چارچوب اروپایی مشترک مرجع برای زبانها یا CEFR سطحبندی میکنند. CEFR در واقع یک خطکش استاندارد بینالمللی برای توصیف توانایی زبانی است.
این استاندارد شش سطح اصلی دارد. سطح A1 یا (Beginner) نقطه شروع است؛ جایی که فرد عبارات بسیار ابتدایی را میفهمد. A2 یا (Elementary) مرحله بعدی است. B1 یا (Intermediate) سطح کلیدی است که در آن فرد میتواند از پس موقعیتهای روزمره بربیاید. B2 یا (Upper-Intermediate) به معنای توانایی درک متون پیچیدهتر و گفتگوی روان با بومیزبانان است.
سطوح C1 (Advanced) و C2 (Proficiency) نیز به ترتیب نشاندهنده تسلط پیشرفته و تسلط کامل نزدیک به فرد بومی هستند. هر کتابی که میخرید، مانند English File Elementary، دقیقاً با یکی از این سطوح، در این مورد A2، مطابقت دارد. دانستن سطح CEFR خود، اولین قدم برای جلوگیری از هدر دادن پول است.
آیا مجموعه کتاب های English File واقعا خوب هستند؟
شما را به صحبت وا میدارد
مجموعه English File که اکنون نسخه چهارم آن در بازار است، محصول انتشارات دانشگاه آکسفورد است. این مجموعه توسط تیمی از نویسندگان شامل کریستینا لیتام-کونیگ و کلایو آکسندن توسعه یافته و شامل هفت سطح از Beginner تا Advanced است. این سطوح، توانایی زبانی از A1 تا C1+ را پوشش میدهند. بسته آموزشی هر سطح کامل است: کتاب دانشآموز، کتاب کار، راهنمای جامع معلم، نرمافزار کلاسی و بخش تمرین آنلاین.
فلسفه محوری این مجموعه در شعار بازاریابی آن نهفته است: Gets you talking یا شما را به صحبت وا میدارد. این یک ادعای بزرگ است. اما این کتاب چگونه میخواهد این کار را انجام دهد؟
English File از یک چرخه آموزشی بسیار مشخص و سهمرحلهای استفاده میکند. اول، ارائه (Presentation)؛ معلم گرامر یا واژگان جدید را در یک بستر مشخص معرفی میکند. دوم، تمرین (Practice)؛ زبانآموز تمرینهای کنترلشده انجام میدهد تا آن مفهوم جدید تثبیت شود. سوم، تولید (Production)؛ از زبانآموز خواسته میشود تا در یک فعالیت ارتباطی آزاد، مانند یک بحث، از آن زبان جدید استفاده کند. این روش، ترکیبی هوشمندانه از آموزش ارتباطی با یک نظم بسیار دقیق گرامری و واژگانی است. English File تعادل بسیار شفافی میان سه ستون اصلی زبان یعنی گرامر، واژگان و تلفظ برقرار میکند و این نظم، دلیل اصلی محبوبیت آن است.
محتوای ویدیویی در English File نقشی کمکی و انگیزشی دارد. این محتوا در دو قالب اصلی ارائه میشود. اولین قالب، Practical English (انگلیسی کاربردی) است. این یک داستان ویدیویی دنبالهدار با دو شخصیت ثابت به نامهای راب و جنی است. هدف این بخش، آموزش زبان اجتماعی و کاربردی در موقعیتهای واقعی مانند رستوران یا فرودگاه است. هرچند این یک درام فیلمنامه نویسی شده است و نه زبان کاملاً واقعی، اما زبان مورد نیاز برای موقعیتهای اجتماعی را به خوبی نشان میدهد. قالب دوم، Video Listening (شنیدار ویدیویی) است که شامل مستندها و گزارشهای کوتاه درباره موضوعات فرهنگی متنوع است.
اما نقطه قوت واقعی English File در بخشهای پشتیبان انتهای کتاب نهفته است. این مجموعه شامل سه بانک اطلاعاتی است: Grammar Bank (بانک گرامر)، Vocabulary Bank (بانک واژگان) و Sound Bank (بانک صدا). این بانکها در واقع یک جزوه آموزشی کامل و منسجم در دل کتاب اصلی هستند. بخش گرامر، تمام قواعد هر درس را با توضیحات شفاف و تمرینات اضافه ارائه میدهد. بخش واژگان، لغات را به صورت موضوعی و مصور دستهبندی میکند. بخش صدا نیز به شکلی سیستماتیک به تمرین صداها و علائم فونتیک انگلیسی میپردازد. همین بانکها هستند که English File را به یکی از بهترین گزینهها برای یادگیری خودخوان تبدیل میکنند، زیرا زبانآموز تقریباً تمام توضیحات مورد نیاز خود را در یک بخش در اختیار دارد.
چرا مدرسان ایرانی English File را دوست دارند؟
محبوبیت گسترده English File در موسسات زبان ایران اتفاقی نیست. اولین و بارزترین نقطه قوت، جذابیت بصری آن است. گرافیک چشمنواز، تصاویر باکیفیت و صفحهآرایی مدرن، زبانآموز را خسته نمیکند و انگیزه او را حفظ میکند. دوم، تمرکز قدرتمند آن بر مکالمه و به ویژه تلفظ است. این کتاب به شکلی وسواسی و سیستماتیک، از طریق Sound Bank، روی تلفظ کار میکند؛ چیزی که در بسیاری از مجموعههای دیگر نادیده گرفته میشود.
سومین و شاید مهمترین نقطه قوت برای مدرسان و موسسات، همان ساختار منظم و منابع پشتیبان عالی آن است. وجود بخشهای Bank در انتهای کتاب، کار مرور و تمرین را هم برای مدرس و هم برای زبانآموز بسیار آسان میکند. زبانآموز دقیقاً میداند برای مرور گرامر درس پنجم باید به کدام صفحه برود. این نظم و شفافیت، حس امنیت و پیشرفت قابل اندازهگیری به زبانآموز میدهد. به اینها، موضوعات جذاب و بهروز را هم اضافه کنید تا فرمول موفقیت English File کامل شود.
اما این مجموعه بینقص نیست. اینجاست که باید با دیدی منتقدانه به ادعاهای آن نگاه کنیم. بزرگترین و پرتکرارترین انتقاد وارد بر English File، ضعف آشکار آن در مهارت نوشتاری (Writing) است. این مهارت معمولاً به یک بخش کوتاه در انتهای هر درس محدود میشود و به هیچ وجه به اندازه مهارتهای گفتاری و شنیداری به صورت عمیق و جدی پرورش داده نمیشود. برای زبانآموزی که هدفش شرکت در آزمونهایی مانند آیلتس است، این یک نقص بسیار جدی محسوب میشود.
چالشهای دیگری نیز گزارش شده است. در سطوح بالاتر، برخی منتقدان معتقدند که متون بخش خواندن (Reading) گاهی از نظر سطح دشواری و واژگان تخصصی، تناسب کاملی با موضوع اصلی درس ندارند. این عدم هماهنگی میتواند فرآیند یادگیری واژگان در بستر متن را دشوار سازد. همچنین، برخی به عدم ثبات در الگوی شروع درسها اشاره کردهاند. یک درس ممکن است با تمرین واژگان شروع شود و درس بعدی با یک مکالمه. هرچند این تنوع میتواند از یکنواختی جلوگیری کند، اما برای زبانآموزانی که به یک روال ثابت و قابل پیشبینی برای یادگیری عادت دارند، ممکن است گیجکننده باشد.
کتاب های آموش انگلیسی بریتیش مجموعه Speakout (انتشارات پیرسون و BBC)
غوطهوری در زبان واقعی
Speakout، محصول انتشارات پیرسون (Pearson)، یک بازیگر متفاوت در این میدان است. این مجموعه حاصل همکاری استراتژیک با دو نهاد رسانهای معتبر یعنی BBC Worldwide و BBC Learning English است. این مجموعه در ۸ سطح، از Starter تا Advanced Plus ارائه شده و طیف کامل مهارتی A1 تا C2 را پوشش میدهد. بسته آموزشی آن نیز کامل است و شامل کتاب دانشآموز، کتاب کار، نرمافزار کلاسی و یک پلتفرم آنلاین پیشرفته برای تمرین است.
فلسفه آموزشی Speakout دقیقاً در نقطه مقابل English File قرار دارد. این مجموعه عمیقاً در آموزش زبان ارتباطی (CLT) و به طور مشخصتر، یادگیری مبتنی بر تکلیف (TBLT) ریشه دارد. هدف اصلی این کتاب، ایجاد اعتماد به نفس در زبانآموز برای برقراری ارتباط مؤثر در دنیای واقعی است. Speakout ابتدا زبانآموز را مستقیماً در معرض زبان اصیل و واقعی قرار میدهد و سپس به تحلیل و تمرین ساختارهای به کار رفته در آن میپردازد. این یک نگرش بالا به پایین است: اول در اقیانوس زبان غوطهور شو، بعد شنا کردن را یاد بگیر.
محتوای ویدیویی تولید شده توسط BBC، وجه تمایز اصلی و در واقع، قلب این مجموعه است. برخلاف English File که ویدیو در آن نقشی مکمل دارد، در Speakout ویدیوها ورودی اصلی و مبنای درس هستند. این ویدیوها شامل مصاحبههای خیابانی واقعی (معروف به Vox Pops) با مردم عادی در خیابانهای لندن، کلیپهای مستند و بخشهایی از برنامههای تلویزیونی واقعی BBC هستند.
این نگرش سه هدف کلیدی را دنبال میکند. اول، مواجهه با زبان واقعی. زبانآموز با لهجههای متنوع، سرعت طبیعی گفتار و ساختارهای غیررسمی مکالمه مواجه میشود که در هیچ کتاب درسی دیگری به این شکل یافت نمیشود. دوم، ایجاد انگیزه از طریق موضوعات جذاب و کیفیت بالای تولیدات BBC. و سوم، این ویدیوها به عنوان ورودی اصلی برای فعالیتها و تکالیف ارتباطی درس عمل میکنند. زبانآموز ابتدا یک مستند کوتاه میبیند و سپس باید درباره آن بحث کند.
بزرگترین و منحصربهفردترین نقطه قوت Speakout، همین محتوای اصیل و کاربردی آن است. زبانآموز احساس میکند در حال یادگیری زبانی است که واقعاً در خیابانهای لندن صحبت میشود، نه یک زبان استریل شده و آزمایشگاهی. این ویژگی به زبانآموز کمک میکند تا با فرهنگهای مختلف نیز آشنا شود.
در نتیجه این تمرکز، مجموعه Speakout در تقویت مهارتهای شنیداری و گفتاری به شکلی فوقالعاده مؤثر عمل میکند. در واقع، این کتاب موفق به کسب جایزه جهانی آموزش مهارت مکالمه نیز شده است. یکی دیگر از نقاط قوت، یادگیری در بستر متن (In-Context) است. آموزش گرامر و واژگان به صورت یکپارچه در دل مکالمات و متون واقعی اتفاق میافتد. این به یادگیری عمیقتر و ماندگارتر کمک میکند، زیرا زبانآموز میبیند که یک ساختار گرامری خاص، دقیقاً در چه موقعیتی به کار میرود.
اما این نگرش واقعی، روی دیگری هم دارد که میتواند چالشبرانگیز باشد. بزرگترین انتقاد به Speakout، کمبود ساختار گرامری صریح است. زبانآموزان و مدرسانی که به دنبال آموزش گرامر به صورت ساختارمند، مبتنی بر قوانین واضح و دستهبندیشده هستند (دقیقاً مانند آن چیزی که Grammar Bank در English File ارائه میدهد)، رویکرد Speakout را ناکافی، پراکنده و گیجکننده میدانند.
چالش دوم، قیمت بالاتر این مجموعه در مقایسه با رقبایش است. اما چالش سوم و بسیار مهم، دشواری آن برای سطوح مبتدی است. مواجهه با زبان اصیل، سرعت طبیعی مکالمات و تنوع لهجهها در ویدیوهای BBC میتواند برای زبانآموزان سطوح پایین که هنوز پایه زبانی قوی ندارند، بسیار دلهرهآور، چالشبرانگیز و حتی منجر به کاهش اعتماد به نفس شود. موفقیت Speakout در کلاس درس، بیش از هر چیز به مهارت مدرس بستگی دارد. این کتاب به مدرسی نیاز دارد که نقش تسهیلگر (Facilitator) را ایفا کند، نه یک مدرس سنتی که فقط قواعد را توضیح میدهد.
English File در برابر Speakout
بنابراین، انتخاب بین این دو غول، یک انتخاب فلسفی است. English File مسیر یادگیری را پایین به بالا طی میکند؛ ابتدا آجرها (گرامر و لغت) را به شما میدهد و سپس از شما میخواهد با آنها خانه بسازید. این یک مسیر امن، ساختارمند و قابل پیشبینی است. در مقابل، Speakout مسیر بالا به پایین را انتخاب میکند؛ ابتدا خانه کامل (زبان واقعی در ویدیو) را به شما نشان میدهد و سپس اجزای آن را کالبدشکافی میکند. این یک مسیر اکتشافی، چالشبرانگیز اما واقعیتر است.
اگر بحث گرامر مطرح باشد، English File با Grammar Bank خود، بهشت کسانی است که به قوانین واضح و دستهبندیشده نیاز دارند. Speakout گرامر را به صورت ضمنی و در دل متن آموزش میدهد که برای برخی، طبیعیتر و برای برخی دیگر، کابوسوار است.
در مورد محتوای رسانهای، ویدیوها در English File یک مکمل جذاب هستند، اما در Speakout آنها قلب تپنده و ورودی اصلی درس محسوب میشوند.
برای یادگیری خودخوان، English File به دلیل توضیحات شفاف و کامل در بخش بانکها، گزینه بسیار برتر و امنتری است. تلاش برای یادگیری خودخوان با Speakout بدون راهنمایی یک معلم ماهر، میتواند یک قمار پرخطر باشد که به جای ایجاد اعتماد به نفس، منجر به سرخوردگی شود.
کدام کتاب های آموزش زبان انگلیسی بریتیش برای شماست؟
بخش چهارم: فراتر از دو غول (سایر رقبای بریتیش)
البته بازار آموزش بریتیش به این دو نام محدود نمیشود. مجموعه قدیمیتر New Headway از همان انتشارات آکسفورد، به عنوان یکی از گرامر-محورترین کتابهای تاریخ شناخته میشود. این کتاب از English File سنتیتر و خشکتر است اما برای کسانی که فقط و فقط به دنبال یادگیری قواعد گرامری هستند، هنوز یک گزینه قدرتمند است.
از سوی دیگر، مجموعه Face2Face از انتشارات کمبریج، رقیب مستقیم English File محسوب میشود و آن هم بر آموزش ارتباطی با تمرکز قوی بر مکالمه و شنیدار بنا شده است. همچنین مجموعه Life از انتشارات نشنال جئوگرافیک، با استفاده از محتوای بصری خیرهکننده (تصاویر و ویدیوها) از این شبکه، مسیری شبیه به Speakout را طی میکند؛ یعنی استفاده از محتوای واقعی (مستند) با تمرکز بر فرهنگ جهانی و طبیعت، به جای مصاحبههای خیابانی.
برای زبانآموزان خودآموز و متقاضیان آیلتس
همانطور که اشاره شد، برای زبانآموزان خودآموز، English File به دلیل ساختار شفاف و توضیحات کامل گرامری، انتخاب منطقیتری است. اما برای متقاضیان آیلتس، ماجرا پیچیدهتر است. حقیقت این است که هیچکدام از این دو مجموعه به تنهایی برای آیلتس کافی نیستند.
English File با تمرکز بر آموزش صریح گرامر و واژگان، پایه زبانی بسیار محکمی ایجاد میکند که برای کسب نمره بالا در بخشهای نوشتاری و گفتاری ساختارمند آیلتس ضروری است. اما ضعف آشکار آن در پرورش مهارت نوشتاری یک نقص جدی است. زبانآموزی که از این کتاب استفاده میکند، حتماً باید آن را با یک منبع تخصصی آموزش نوشتار آکادمیک تکمیل کند.
از سوی دیگر، Speakout با مواجهه دادن زبانآموز با لهجههای متنوع و زبان طبیعی در ویدیوهای BBC، مهارت شنیداری (Listening) را به شکل فوقالعادهای برای آزمون آیلتس آماده میکند. همچنین، تمرکز بر موضوعات روز و بحثبرانگیز، به ایدهپردازی در بخشهای گفتاری و نوشتاری آیلتس کمک میکند. با این حال، زبانآموز ممکن است برای دستیابی به دقت گرامری مورد نیاز برای نمرات بالای ۷، نیازمند تقویت دانش گرامری خود با یک کتاب مرجع جانبی باشد.
برای مدرسان و مدیران موسسات زبان
برای مدرسان، به ویژه مدرسان کمتجربهتر یا کلاسهایی با زمان محدود، English File یک موهبت است. ساختار درس کاملاً مشخص، اهداف آموزشی شفاف و منابع غنی، زمان آمادهسازی درس را به شکل قابل توجهی کاهش میدهد.
در مقابل، Speakout به مدرس آزادی عمل و خلاقیت بیشتری میدهد اما نیازمند مهارت بالاتر در مدیریت کلاسهای ارتباطمحور، تسهیلگری و آمادهسازی فعالیتهای تکمیلی است.
برای مدیران موسسات زبان، English File یک سیستم آموزشی یکپارچه، آزمونپسداده و بسیار محبوب در بازار ایران است. پیادهسازی آن در موسسه ریسک پایینی دارد و به راحتی با سیستمهای آموزشی موجود هماهنگ میشود. Speakout میتواند به عنوان یک وجه تمایز برای موسساتی باشد که میخواهند بر نگرش نوین ارتباطی و استفاده از محتوای مدرن BBC تاکید کنند. با این حال، انتخاب Speakout به سرمایهگذاری بیشتری در زمینه آموزش و توانمندسازی مدرسان نیاز دارد.
هیچ کتابی به تنهایی کافی نیست
نکته ای که یک خبرنگار باید به شما بگوید این است: هیچ کتاب درسی به تنهایی کامل و بینقص نیست. هوشمندانهترین کار، استفاده از یک کتاب اصلی به عنوان ستون فقرات برنامه آموزشی و تکمیل هوشمندانه آن با منابع تخصصی برای پوشش نقاط ضعف آن است.
اگر از English File استفاده میکنید، همانطور که گفتیم، نقطه ضعف شما Writing است. استفاده از یک سری کتاب تخصصی نوشتار، مانند مجموعههای معتبر آموزش نگارش آکادمیک، نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است.
اگر از Speakout استفاده میکنید، نقطه ضعف شما کمبود ساختار گرامری صریح است. برای جبران این کمبود و ایجاد یک چارچوب ذهنی منظم از قواعد، مطالعه موازی کتابهای مرجع گرامر به شدت توصیه میشود. کتاب مشهور English Grammar in Use (معروف به کتاب گرامر مورفی از انتشارات کمبریج) به دلایل مشخصی به استاندارد طلایی در این زمینه تبدیل شده است. برای یادگیری منظم و موضوعی واژگان نیز، استفاده از سری کتابهایی مانند Oxford Word Skills که لغات را بر اساس موضوع دستهبندی میکنند، میتواند مکمل فوقالعادهای باشد.
نتیجهگیری نهایی: بهترین کتاب وجود ندارد، مناسبترین انتخاب وجود دارد
در نهایت، یادگیری مؤثر زبان فراتر از کلاس درس و کتاب اتفاق میافتد. شما باید در زبان غوطهور شوید. این یعنی ایجاد یک محیط غنی از ورودیهای زبان بریتیش. خوشبختانه، منابع برای این کار بیپایان هستند.
در زمینه پادکست و رادیو، گوش دادن روزانه به پادکستهای آموزشی BBC Learning English مانند ۶ Minute English و The English We Speak راهی عالی برای تقویت مهارت شنیداری است. همچنین Luke’s English Podcast که توسط یک معلم و کمدین بریتانیایی اجرا میشود، منبعی فوقالعاده برای شنیدن زبان طبیعی و جذاب است.
در زمینه فیلم و سریال، تماشای آثار کلاسیک و مدرن بریتانیایی مانند The King’s Speech و سریالهای تحسینشدهای چون The Crown، Downton Abbey و Sherlock به درک بهتر فرهنگ و لهجه کمک میکند.
استفاده از اپلیکیشن رسمی BBC Learning English به عنوان یک منبع جامع و رایگان قویاً توصیه میشود. همچنین، استفاده از یک دیکشنری تخصصی بریتیش مانند Oxford English Dictionary یا Collins برای بررسی تفاوتهای ظریف واژگانی و تلفظی، حیاتی است.
در پایان این پرونده، به یک نتیجهگیری ساده اما اساسی میرسیم: بهترین کتاب وجود ندارد. این عبارت، چیزی جز یک شعار بازاریابی نیست. سوال واقعی این است: مناسبترین کتاب برای شما کدام است؟ و پاسخ این سوال به سبک یادگیری شما بستگی دارد.
تحلیل این دو مجموعه نشان میدهد که هر یک با فلسفهای متفاوت، به نیازهای بخش مشخصی از بازار پاسخ میدهند. English File با ساختار منظم و تعادل میان عناصر زبانی، گزینهای ایدهآل برای زبانآموزان و موسساتی است که به دنبال یک مسیر یادگیری شفاف، قابل پیشبینی و متمرکز بر ایجاد پایهای محکم در گرامر و مکالمه هستند.
در مقابل، Speakout با نگرشی جسورانه و مبتنی بر محتوای اصیل BBC، برای زبانآموزان و محیطهای آموزشی مناسب است که اولویت خود را بر غوطهوری در زبان واقعی، تقویت اعتماد به نفس در ارتباطات طبیعی و یادگیری مبتنی بر تکلیف قرار دادهاند.
انتخاب آگاهانه، مسیر موفقیت است. سبک یادگیری خود را بشناسید. آیا به قوانین واضح و نظم نیاز دارید یا از کشف کردن و مواجهه با چالش لذت میبرید؟ پاسخ شما به این سوال، نام کتابی است که باید روی میز شما باشد.
فرمانده انتظامی استان گفت: اعضای باند ۴ نفره ای که با شگردی خاص بالغ بر ۷۰۰ میلیارد ریال از فروشندگان کالا در سایت های واسطه گر کلاهبرداری کرده بودند، دستگیر شدند.