به گزارش سایت خبری مدارا؛ سال آبی ۱۴۰۴ یکی از بحرانیترین سالها برای اصفهان و حوضه زایندهرود محسوب میشود.
به نوشته ایرنا؛ کاهش ورودی، افت شدید ذخایر، تنزل بارشها و پایین رفتن تراز سد زایندهرود، همگی بیانگر تحمیل فشار مضاعف بر منابع آبی این استان و ضرورت تغییر فوری در نظام مدیریت مصرف، الگوی کشت و برنامهریزیهای کلان برای آینده است.
مدیر بهرهبرداری و نگهداری از تأسیسات سد و نیروگاه زاینده رود در این باره گفت: تراز دریاچه سد در ۳۱ شهریور حدود ۲۰۱۹.۴۶ متر ثبت شده است که نسبت به تراز سال گذشته(۲۰۲۶.۴۸ متر) بیش از هفت متر اُفت نشان میدهد.
سیدمجتبی موسوی نایینی افزود: این عدد در میانگین بلندمدت بیش از ۲ هزار و ۴۱ متر بوده و افت شدید ۲۱.۹۴ متری نسبت به آن، به ثبت رسیده است.
وی اظهار کرد: تا پایان سال آبی اخیر یعنی پایان شهریور امسال میزان ذخیره سد ۱۹۱ میلیون مترمکعب بود در حالی که میانگین بلندمدت آن ۷۰۴ میلیون مترمکعب گزارش شده است و این کاهش بیش از ۷۰ درصدی، زنگ خطر جدی برای منابع آبی اصفهان محسوب میشود.
به گفته این مدیر آب منطقهای اصفهان، ورودی آب به سد از ابتدای سال آبی۱۴۰۳-۱۴۰۴ معادل ۸۷۸ میلیون مترمکعب بود در حالی که این رقم در مدت مشابه سال گذشته یک هزار و سه میلیون مترمکعب و در میانگین ۱۰ سال گذشته یک هزار ۳۵۱ میلیون مترمکعب را نشان میدهد و به این ترتیب میزان ورودی سد زایندهرود نسبت به سال قبل ۱۳ درصد و نسبت به بلندمدت ۳۵ درصد کاهش یافته است.
وی تصریح کرد: از طرفی بررسی آمار ذخیره سد نشاندهنده افت ۳۵ درصدی نسبت به سال گذشته و ۷۳ درصدی نسبت به میانگین بلندمدت است.
این مدیر بهرهبرداری و نگهداری خاطرنشان کرد: خروجی سد مورد نظر نیز از ابتدای سال آبی جاری تا پایان آن ۹۷۹ میلیون مترمکعب ثبت شده، در حالی که سال گذشته آن یک هزار و ۱۵۱ میلیون مترمکعب و میانگین ۱۰ سالهاش یک هزار و ۴۳۰ میلیون مترمکعب بوده و درمجموع این آمار حکایت از کاهش ۱۵ درصدی نسبت به سال گذشته و ۳۲ درصدی نسبت به بلندمدت دارد.
موسوی گفت: در حوزه بارشها نیز وضعیت نگرانکننده است، بطوریکه میزان بارشها در ایستگاه چلگرد بعنوان کانون اصلی تغذیه رودخانه زایندهرود، تا پایان شهریور ۱۴۰۴ تنها ۹۷۰ میلیمتر بارش اعلام شد در حالی که این رقم سال گذشته یک هزار و ۱۵۹ میلیمتر و میانگین بلندمدت آن یک هزار و ۳۸۳ میلیمتر بود و این موضوع نیز موید کاهش ۱۶ درصدی نسبت به سال گذشته و ۳۰ درصدی نسبت به بلندمدت است.
به گفته وی، میزان پر بودن سد در پایان شهریور ۱۴۰۴ حدود ۱۵ درصد بود که نسبت به سال گذشته ۳۵ درصد و میانگین بلندمدت ۷۳ درصد، کاهش معناداری را به خود دیده است.
موسوی افزود: در بخش جریانها نیز متوسط دبی ورودی به سد زایندهرود در تاریخ مذکور هفت مترمکعب بر ثانیه بود، در حالی که رقم مزبور در سال گذشته ۱۰ مترمکعب بر ثانیه و در میانگین بلندمدت ۱۳ مترمکعب بر ثانیه را نشان میدهد و این دادهها کاهش ۳۱ درصدی نسبت به سال قبل و ۴۷ درصدی نسبت به رقم بلندمدت را بازگو میکند.
وی اضافه کرد: همچنین متوسط دبی خروجی سد در پایان تابستان حدود ۲۶ مترمکعب بر ثانیه بوده که نسبت به سال گذشته(۲۷ مترمکعب بر ثانیه) و میانگین بلندمدت(۴۰ مترمکعب بر ثانیه) کاهش داشته و مبین افت سه درصدی نسبت به سال گذشته و ۴۰ درصدی نسبت به بلندمدت است.
سد زایندهرود با ظرفیت اسمی یک میلیارد و ۲۳۹ میلیون مترمکعب بهعنوان یکی از اصلیترین سدهای مرکز کشور و تأمینکننده آب آشامیدنی، محیط زیست، کشاورزی و صنعت در منطقه مرکزی ایران است.
این سد قوسی شکل که سال ۱۳۴۹ به بهرهبرداری رسید در ۱۱۰ کیلومتری غرب اصفهان در شهرستان چادگان قرار دارد.
وضعیت سه دهه گذشته زایندهرود نتیجهای جز خشک شدن این رودخانه در ۸۰ تا ۹۰ درصد از روزهای سال در اصفهان به همراه نداشته است.
در عین حال به گفته کارشناسان، وزارت نیرو در دورههای گذشته آنطور که باید نتوانسته است در مدیریت و برخورد با برداشتهای غیرمجاز از این رودخانه موثر عمل کند و انتظار میرود این مطالبه بطور ملموستر در دولت چهاردهم محقق شود.
وضعیت کمآبی در اصفهان به یکی از چالشهای اساسی این استان تبدیل شده است تا جایی که تأمین آب آشامیدنی بویژه در فصول گرم سال با اختلال روبهرو میشود.
تنش آبی استان در کنار خشکی مستمر زایندهرود، افزایش پدیدههای مُخربی همچون فرونشست زمین، ریزگردها و دیگر معضلات زیست محیطی را بههمراه داشته است.
بر مبنای اعلام مسوولان، نیاز آب آشامیدنی استان اصفهان در شرایط اوج(پیک) مصرف حدود ۲۱.۱ مترمکعب بر ثانیه است، در حالی که توان تولید فعلی ۱۸.۲ مترمکعب بر ثانیه برآورد میشود و بهعبارتی حدود ۲.۹ مترمکعب کمبود آب آشامیدنی در سطح استان وجود دارد.
این کمبود در شهرهایی که زیر پوشش سامانه آبرسانی اصفهان بزرگ هستند و از سد زایندهرود تغذیه میشوند، بیشتر است و به ۳.۴ مترمکعب بر ثانیه میرسد.