انتقال آب رودخانه علاء به استان همجوار، این روزها به یکی از جدیترین چالشهای محیط زیستی و اجتماعی خوزستان بدل شده است. رودخانهای که نهتنها شریان حیاتی کشاورزی و تأمین آب شرب سه شهر صیدون، میداوود و رامهرمز به شمار میآید، بلکه ۹۰ درصد حوضه آبریز آن در قلمرو خوزستان قرار دارد. اجرای چنین طرحی، در شرایطی که استان با بحران کمآبی، فرونشست زمین، و فشار مضاعف بر منابع آبی دست و پنجه نرم میکند، عملاً به معنای تشدید روند نابودی سرمایههای طبیعی و اجتماعی است.
در این میان، آقای نظری، نماینده مردم رامهرمز و رامشیر و سخنگوی فراکسیون محیط زیست مجلس، از نخستین روزهای طرح، مسیر پیگیری را آغاز کرده است. مجموعه اقدامات وی نه بهصورت مقطعی، بلکه در قالب یک روند مستمر و هدفمند دنبال شده است: از رایزنیهای مستقیم با مسئولان وزارت نیرو و استانداری خوزستان، تا تشکیل جلسات تخصصی، ارائه مستندات علمی و جلب حمایت دیگر نمایندگان استان. این پیگیریها همزمان سه بُعد داشتهاند: عملی (با حضور میدانی و مذاکره با ذینفعان)، علمی (استناد به دادههای کارشناسی و ارزیابی پیامدهای اکولوژیک)، و قانونی (استفاده از ابزارهای نظارتی و ظرفیتهای مجلس).
با این وجود، چالش اصلی تنها در سطح فنی یا زیستمحیطی خلاصه نمیشود. بخشی از موانع از جنس مقاومتهای پنهان و منافع شخصی برخی افراد یا گروهها است که با نادیده گرفتن منافع استان، تلاش میکنند مسیر را به سمت دیگری هدایت کنند. در چنین فضایی، تخریبهای غیرمنصفانه علیه چهرههای پیگیر نهتنها بیثمر که زیانبار است؛ چرا که جبهه دفاع از محیط زیست استان را تضعیف میکند و انسجام لازم برای مقابله با طرحهای خسارتبار را از بین میبرد.
تجربههای پیشین خوزستان نشان داده که هر گاه نمایندگان، مدیران و فعالان اجتماعی استان با اتحاد، انسجام و تکیه بر مستندات علمی وارد عمل شدهاند، توانستهاند مانع پروژههایی شوند که تبعات جبرانناپذیر برای محیط زیست و معیشت مردم داشته است. امروز نیز چنین فرصتی پیشروی ماست؛ فرصتی که اگر با همراهی تمام نمایندگان استان، استاندار و بدنه کارشناسی همراه شود، میتوان امید داشت انتقال آب علاء متوقف شده و این شریان حیاتی همچنان در خدمت مردم و زمین خوزستان باقی بماند.
این ماجرا تنها یک پرونده محلی نیست؛ بلکه آزمونی برای اراده و توان حاکمیت محلی در پاسداری از حقآبه، منابع طبیعی و امنیت زیستی نسلهای آینده است. شکست در این آزمون، بهایی بهمراتب سنگینتر از ازدسترفتن بخشی از آب یک رودخانه خواهد داشت.