پاشنه آشیل صادرات کشور چیست؟

به گزارش گروه اقتصادی سایت خبری مدارا؛ محمد قهرمانی کوشان–محمد حسین روشنک، در گفتگو با خبرنگار اقتصادی مدارا گفت: میزان صادرات محصولات تولید ایران و درآمدهای صادراتی کشور نسبت به سایر اقتصادهای در حال رشد دنیا ظرف سال‌های اخیر به شدت عقب مانده است.

وی افزود: دلایل متعددی در وضعیت غیرمطلوب کنونی صادرات کشور نقش داشته‌اند که از جمله مهم‌ترین این دلایل می‌توان به پایین بودن قدرت رقابت‌پذیری اقتصاد ایران، هزینه‌های بالای مبادلاتی کشور، بالا بودن هزینه‌های تامین مالی و در نهایت پایین بودن قدرت رقابت تولیدکنندگان داخلی در بازارهای بین‌المللی اشاره کرد. در عین حال مواردی از جمله نداشتن دیپلماسی مناسب و روابط صحیح با اغلب کشورهای دنیا باعث شده تا محصولات تولیدی کشور جایگاهی در زنجیره تامین جهانی نداشته باشد. در نهایت باید این‌گونه عنوان کرد که مجموع عوامل بیان‌شده وضعیت را به‌گونه‌ای رقم زده‌اند که در حال حاضر برند ملی کشور ضعیف بوده و ایران حضوری ماندگار در بازارهای جهانی ندارد.

وی با اشاره به اینکه، یکی از بزرگترین معضلات ما گران فروشی در داخل و ارزان فروشی در خارج است، اظهار داشت: زمانی که صادرات به طور کلی از مالیات معاف است و این معافیت شامل فروش داخل نمی شود و باعث می‌شود که به میزان کافی نیاز صنایع داخل تامین نشده و گرایش به سمت صادرات آن هم با قیمت‌های پایین‌تر از بازار داخلی وجود داشته باشد.اصطلاحا به این کار عامل مختل کننده بازار (market distorter) گفته می‌شود و باعث غیر همسنگ کردن شرایط بازار برای خریداران داخلی و خارجی می شود.

این کارآفرین کشورمان با بیان اینکه هرچه سهم صادرات محصولات غیرنفتی بیشتر می‌شود، ارزآوری در کشور رشد خواهد کرد، گفت: هرچه میزان صادرات رو به کاهش باشد، تولید آسیب می‌بیند. تولیدکنندگان با ارزهای حاصل از صادرات می‌تواند مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز خود را تامین کنند. در نتیجه یک رابطه مستقیم میان میزان صادرات و افزایش تولید وجود دارد.

وی ادامه داد:صادرات محصولات غیرنفتی ایران وضعیت مطلوبی ندارد، تولیدکنندگان داخلی سبد محصولی غیرمتنوع را به بازارهای محدودی صادر می‌کنند و متاسفانه همین میزان محدود صادرات کشور نیز منوط به صادرات مواد اولیه و خام شده است و به این ترتیب محصولات تولیدی کشور از ماندگاری بالایی در بازار هدف برخوردار نیستند و در عین حال کالای با ارزش افزوده بالا نیز صادر نمی‌شود. صادرات مواد اولیه و خام از کشور اثر چندانی در رشد تولید ناخالص ملی ندارد و به این ترتیب نمی‌تواند قدرت معیشت و خرید آحاد جامعه را بالا ببرد. به این ترتیب حتی در صورت صادرات و کسب درآمد همچنان کشور از بخش قابل توجهی از مواهب توسعه صادرات محروم است.

وی در پایان خاطر نشان کرد:شرایط کشور نیاز به چرخیدن چرخ صنعت به رویه فعلی دارد تا از مزایای آن همچون حفظ اشتغال، درآمد ارزی و… بهره‌مند باشیم. اما لازم است در این زمان برای گسترش صنایع تکمیلی و ایجاد مزیت رقابتی در فعالیت آنها به سراغ وضع حمایت‌هایی که به‌عنوان نمونه از چند مورد آن نام برده شد رفت. البته وضع چنین مشوق‌ها و حمایت‌هایی باید همراه با استراتژی مشخص و به شکل هدفمند و دوره‌ای باشد تا در نهایت به سرمنزل مقصود برسد.