اسماعیل کهرم، کارشناس محیطزیست در مورد گرد و غبار در ۲۶ استان کشور، علل و راهکار مقابله با آن به خبرنگار سایت خبری مدارا گفت: «این ریزگردها ۲ منشا داخلی و خارجی دارند. درست است که ترکیه سدسازیهایی داشته که یکی از عوامل بروز این گرد و غبار است اما مگر ما کم سدسازی کردیم؟ چقدر رودخانه خشک کردیم. چقدر دریاچه خشک کردیم. دریاچه ارومیه، پریشان، تالاب خورخوران و … . از طرفی ۳ تا ۴ برابر ظرفیت بیابانها علفخوار مثل گوسفند و گاو و … به زمینها فرستادیم و زمین را از پوشش گیاهی پاک کردیم. خاک لمس شده و باد که میآید ذرات خاک را بلند میکند و به این طرف و آن طرف میبرد.»
او ادامه داد: «اما متاسفانه ایران در منطقهای گرم و خشک قرار گرفته است. سوریه و عراق یک سو عربستان سعودی سوی دیگر قرار دارند. ترکیه هم تمام رودخانههای دجله و فرات را خشک میکند و همین سد ایلیسویی که تاسیس کرده، تبعات محیط زیستی بسیاری دارد. بنابراین هم عراق و سوریه هم ترکیه و هم عربستان در ایجاد شرایط تولید این ریزگردها دخیل هستند. همچنین ماهوارهها نشان دادهاند که حتی شرق آفریقا هم دخیل است. یعنی بادها خاک لخت و عریان آفریقا را پخش میکند.»
این فعال محیط زیستی گفت: «مساله تهران اما متفاوت است. شهرداریها بالای ۱۴۰۰ متر ساخت و ساز را غیرقانونی میدانند. به این دلیل که اگر در این ارتفاع ساخت و ساز شود، پوشش گیاهی از بین میرود. بعد ما باید پوشش گیاهی را در ۱۴۰۰ به بالا تقویت کنیم که اگر ریزگردها آمدند، از ایجاد آلودگی بر اثر گرد و غبار جلوگیری کند.»
کهرم افزود: «میدانیم که هر هکتار از جنگل، ۷ و نیم تن ذرات معلق را جذب میکند. پس اگر بالای ۱۴۰۰ متر ساخت و ساز نداشتهباشیم، پوشش گیاهی باعث جذب ریزگردها میشود و نمیگذارد که به تهران برسند. منتها پارتی بازی میشود. مثلا دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات را بالای ۱۴۰۰ متر ساخته است و نگذاشته آن بالا پوشش گیاهی رشد کند. البته تنها ساختمان این دانشگاه نیست. میگویند مقبره شهدا را هم میخواهند آن بالا بسازند. مگر قحطی جا است؟ بالای ۱۴۰۰ متر چه کسی میرود و فاتحه میخواند؟ بنابراین چون پارتیبازی در دستور کار آقایان قرار دارد، از رشد پوشش گیاهی جلوگیری شده و اجازه میدهد که ریزگردها به داخل شهر سرازیر شوند.»
او در پاسخ به سوالی مبنی بر وجود راهکار کوتاه مدت و فوری نیز گفت: «هیچ راهکار کوتاه مدت و فوری وجود ندارد. سعدی میگوید: سعدی به روزگاران مهری نشسته در دل/بیرون نمیتوان کرد الا به روزگاران. ما لااقل ۵۰ سال است که داریم با طبیعت همین طور رفتار میکنیم. پس چطور میتوانیم تصمیم فوری اتخاذ کنیم و راهکار کوتاه مدتمان جواب دهد. مثل آدمی که ۸۰ سال سیگار کشیده و همه ریهاش آلوده است. باید بگویم: إنا لله وإنا إلیه راجعون.»