«سوزن‌دوزی ترکمن» ثبت جهانی شد
سوزن‌دوزی ترکمن (ترکمن‌دوزی) مشترک به نام ایران و ترکمنستان در یونسکو ثبت جهانی شد.
به گزارش سایت خبری مدارا؛ پرونده «سوزن‌دوزی ترکمنی» یا «ترکمنی‌دوزی» در همکاری ایران و ترکمنستان تهیه و در هفدهمین نشست کمیته بین‌دولت‌ها برای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو بررسی شد که در نهایت به عنوان بیستمین میراث ناملموس ایران مشترک با ترکمنستان وارد فهرست جهانی میراث ناملموس یونسکو شد.
ایران سوزن‌دوزی ترکمنی را سال بهمن‌ماه سال ۱۳۹۱ در فهرست میراث ناملموس به نام استان گلستان ثبت کرده است.
به نوشته ایسنا؛ سوزن دوزی در میان مردمان ترکمن به نام‌های کِشته، کوجمه و ایلمه نیز معروف است معروف است. پیشینۀ سوزن‌دوزی در منطقۀ ترکمن‌نشین کنونی به هشت‌هزار سال قبل برمی‌گردد. در غارهای کمربند و هوتو در نزدیکی بهشهر، سوزن‌دوزی‌های شاخک‌داری به دست آمده است که حکایت از دیرینگی این هنر در منطقه دارد. براساس آثار به‌جامانده، اوج این هنر در دوران افشاریه، زندیه و به‌ویژه قاجاریه بوده است.
هنر مصور سوزن‌دوزی نقوش ذهنی است که توسط هنرمندان ترکمنی روی پارچه چ‌های ابریشمی یا پشمی با نخ های طبیعی ابریشم، پنبه یا نخ مصنوعی مانند اکریلیک شکل می‌بندد. رنگ بیشتر طرح‌ها و پارچه‌ها قرمز است البته از سایر رنگ ها مانند، شرابی، زرد، سفید، نیلی، آبی، نارنجی و سبز نیز استفاده می‌کنند، اما رنگ قرمز در بین ترکمن‌ها نماد خون ریخته شده در پیروزی و شعله آتش است.
پرونده‌های هنر ساختن و نواختن عود، شب یلدا/چله، از جمله میراث ناملموسی است که ایران در همین اجلاس به ثبت آن‌ها با عنوان پرونده مشترک و یا چندملیتی موفق شد.
ایران تا پیش از این، ۱۷ میراث ناملموس را در یونسکو به صورت ملی یا چندملیتی ثبت کرده بود که شامل مهارت سنتی قالی‌بافی در کاشان، ردیف موسیقی ایرانی، تعزیه، موسیقی بخشی‌های خراسان، نقالی و داستان‌سرایی نمایشی در ایران، نوروز، هنر ساختن و نواختن کمانچه، آیین‌های پهلوانی یا زورخانه‌ای، مهارت ساخت و نواختن دوتار، دانش ساخت لنج، فرهنگ پخت و تقسیم نان لواش، قالی‌شویان، مهارت‌های سنتی قالی بافی در فارس، چوگان، نگارگری ایرانی، آیین زیارت کلیسای تادئوس و برنامه ملی پاسداری از هنر خوشنویسی، به نام ایران، می‌شود.
هفدهمین نشست کمیته بین الدول حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس در شهر رباط مراکش از ۲۸ نوامبر، هفتم آذرماه برگزار شده و تا سوم دسامبر، ۱۲ آذرماه ادامه دارد. ایران شش پرونده مشترک و چندملیتی را در این کمیته به بررسی گذاشته است که تا کنون سه پرونده مشترک ایران رأی مثبت یونسکو را گرفته‌اند.
ایران برای این دوره، شش پرونده مشترک با عنوان «یلدا/ چله» (مشترک با افغانستان)، «هنرساختن و نواختن عود» (مشترک با سوریه)، «هنر ساختن و نواختن رباب» (مشترک با تاجیکستان و ازبکستان)، «جشن مهرگان» (مشترک با تاجیکستان)، «سوزن‌دوزی ترکمن/ ترکمن‌دوزی» (مشترک با ترکمنستان) و «پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی» (مشترک با افغانستان، آذربایجان، ترکیه، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان) ارائه کرده است.
اخبار مرتبط:
