فرونشست بحران ملی اصفهان؛همکاری علمی برای صیانت از میراث جهانی آغاز شد

به گزارش سایت خبری مدارا؛ در پی سفر غزال راهب، رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی کشور به اصفهان، نشست‌های تخصصی بررسی راهکارهای مقابله با فرونشست خاک و ایمنی سازه‌های تاریخی برگزار شد؛ رویدادی که چهار مقام ملی و استانی بر ضرورت اقدام فوری، تشکیل کارگروه دائمی و بهره‌گیری از مطالعات علمی برای حفظ میراث جهانی اصفهان تأکید کردند.

به نوشته مهر؛ غزال راهب، رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی کشور در آغاز نشست تخصصی بررسی آثار فرونشست زمین بر ابنیه تاریخی اصفهان گفت: فرونشست نه‌تنها یک پدیده طبیعی بلکه معضلی ملی با ابعاد علمی، مدیریتی و اجرایی است و باید با نگاه بین‌رشته‌ای و مبتنی بر داده‌های پایش مورد بررسی قرار گیرد.

وی افزود: طبق ماده ۱۴ قانون نظام مهندسی، این مرکز موظف است ساختمان‌های ناایمن واقع در پهنه‌های فرونشست را شناسایی کند و در همین راستا، کمیته‌ای تخصصی برای ارزیابی خطرات ناشی از فرونشست تشکیل داده‌ایم. این کمیته شامل سه کارگروه تخصصی پایش و اندازه‌گیری فرونشست، ارزیابی خسارت و مدیریت ریسک و برنامه‌ریزی اجرایی است.

راهب با اشاره به اجرای مطالعات گسترده در استان‌های مختلف کشور از جمله اصفهان، گفت: هدف ما ایجاد پایگاه داده دقیق از وضعیت زمین و زیرساخت‌های شهری است تا بتوان بر اساس تحلیل‌های مهندسی، برنامه‌ای ملی برای کاهش خطرات تدوین کرد.

وی تأکید کرد: این رویکرد علمی، پایه تصمیمات مدیریتی و حفاظتی کشور در حوزه میراث‌فرهنگی و ایمنی شهری خواهد بود.

کرم‌زاده: امروز روز تصمیم‌گیری برای نجات اصفهان است

در ادامه نشست، امیر کرم‌زاده، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اصفهان، فرونشست را «یک بحران اورژانسی» برای شهر اصفهان دانست و گفت: هر هفته گزارش‌های تازه‌ای از آسیب به سازه‌های تاریخی دریافت می‌شود و اگر اقدام ملی و تصمیم‌گیری علمی و فوری انجام نشود، اساس بافت ارزشمند تاریخی اصفهان با تهدید جدی روبه‌رو خواهد شد.

وی تأکید کرد: حفظ میراث اصفهان تنها موضوعی محلی نیست؛ باید از جایگاه ملی و بین‌المللی اصفهان به عنوان شهر جهانی حفاظت کنیم. این امر نیازمند هم‌افزایی دستگاه‌ها و استفاده از یافته‌های پژوهشی است تا کنترل فرونشست با برنامه‌ریزی مهندسی و عملیاتی دنبال شود.

کرم‌زاده ادامه داد: زمان تصمیم اصولی فرا رسیده است؛ دستگاه‌های مسئول باید در تدوین طرح جامع، هم حفاظت از میراث فرهنگی و هم ایمنی شهروندان را لحاظ کنند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان افزود: میراث تاریخی اصفهان بخشی از هویت ایران است و هرگونه آسیب به این بناها، ضربه‌ای فرهنگی و اقتصادی برای کل کشور محسوب می‌شود.

شیشه‌فروش: پایش ایمنی سازه‌های تاریخی در دستور کار است

منصور شیشه‌فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان، در این نشست با تأکید بر نقش شبکه‌های علمی و تخصصی در مدیریت بحران گفت: استان اصفهان در سال‌های اخیر تحت تأثیر پدیده فرونشست قرار گرفته و لازم است پایش مستمر زمین و سازه‌های تاریخی با ابزارهای دقیق لرزه‌نگاری و ژئوتکنیکال انجام شود.

وی اظهار کرد: با همکاری دانشگاه‌ها و مراکز علمی اصفهان، توسعه شبکه‌های لرزه‌نگاری و شتاب‌نگار در دستور کار قرار دارد. به‌زودی چند ایستگاه جدید راه‌اندازی خواهد شد تا داده‌های دقیق‌تری از تغییرات زمین و تأثیر آن بر ابنیه تاریخی در اختیار کارشناسان قرار گیرد. این گام، پایه سامانه هشدار سریع و مدیریت بحران شهری خواهد بود.

مدیرکل مدیریت بحران استان افزود: برای ساماندهی مطالعات و پایش دائمی، پیشنهاد امضای تفاهم‌نامه سه‌جانبه میان استانداری اصفهان، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان مطرح شده است. طبق این تفاهم‌نامه، بناهای حساس به‌ویژه در محدوده ثبت جهانی اصفهان به‌صورت علمی و منظم ارزیابی و پایش فنی می‌شوند تا بتوان در صورت بروز تغییرات، اقدامات حفاظتی فوری انجام داد.

عزیزی: کارگروه دائمی استان اصفهان باید شکل بگیرد

فرهاد عزیزی، مدیرکل پایگاه‌های میراث ملی و جهانی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیز در بخش پایانی نشست، تشکیل کارگروه دائمی فرونشست در اصفهان را ضروری دانست و گفت: مهم‌ترین مشکل در روند مقابله با فرونشست، کمبود منابع مالی نیست، بلکه فقدان مدیریت یکپارچه و نبود برنامه منسجم میان دستگاه‌هاست.

وی افزود: باید ستاد ملی در سطح دولت برای مقابله با پیامدهای فرونشست شکل گیرد، اما خوراک و داده‌های این ستاد از دل کارگروه‌های دائمی استانی استخراج و تأمین شود. عزیزی تأکید کرد کارگروه اصفهان باید متشکل از استاندار، مدیران اجرایی و کارشناسان فنی باشد و به‌صورت ماهانه تشکیل جلسه دهد.

عزیزی همچنین یادآور شد: وجود برنامه مشترک و مدون میان نهادهای علمی و اجرایی کشور، مشکل تأمین اعتبارات را از میان می‌برد و تمرکز را بر پایداری محیطی و حفاظت آثار تاریخی قرار می‌دهد. او ادامه داد: اصفهان با دارا بودن بیش از دو هزار بنای تاریخی، نیازمند توجه خاص و نظام‌مند است تا بتوان میراث جهانی آن را برای نسل‌های آینده حفظ کرد.

بر اساس مصوبات نشست، مقرر شد گزارش‌های جامع از وضعیت فرونشست در محورهای حساس میراثی اصفهان تا پایان سال تدوین شود. مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی مأموریت یافت با همکاری کارگروه‌های تخصصی، مدل‌های ارزیابی خطر و پایش زمین را برای محله‌هایی چون اطراف میدان نقش جهان، مسجد جامع و پل‌های تاریخی ارائه دهد تا مبنای برنامه ملی حفاظت از میراث جهانی اصفهان قرار گیرد.